czwartek, 24 listopad 2011 12:28

Bałagan, maszyny i agresywna krowa

Napisała
Oceń ten artykuł
(1 Głos)

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wypłaca zgodnie z postanowieniami ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia 20.12.1990 r. jednorazowe odszkodowania z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu bądź śmierci wskutek wypadku przy pracy rolniczej albo rolniczej choroby zawodowej. Prowadzi także działalność prewencyjną na rzecz upowszechniania zasad bezpieczeństwa pracy w gospodarstwach rolnych oraz eliminowania zagrożeń w miejscu pracy i życia rolników.


Mniej wypadków
W efekcie, w ostatnich pięciu latach liczba zgłaszanych do KRUS wypadków przy pracy rolniczej zmniejszyła się o 24% (z 32 635 w 2006 roku do 26 305 w 2010 roku), zmalała skala wypłacanych jednorazowych odszkodowań o 21,6% (z 20 651 do 16 897), zmalała liczba wypadków ze skutkiem śmiertelnych - o 38,2% - z 123 do 89, a wskaźnik wypadkowości mierzony liczbą wypadków powodujących wypłatę jednorazowych odszkodowań na 1 000 ubezpieczonych w KRUS zmniejszył się o 2 (z 12,9 do 10,9).

Był wypadek, pieniądze się znalazły
W 2010 roku do placówek terenowych i oddziałów regionalnych KRUS zgłoszono 26 305 zdarzeń wypadkowych. Za wypadki przy pracy rolniczej w rozumieniu ustawy o u.s.r. (bez względu na skutki zdrowotne wypadku) uznano 23 494 zdarzenia. Kasa wypłaciła z tego tytułu jednorazowe odszkodowania poszkodowanym w 16 897 wypadkach, 89 zdarzeń było śmiertelnych. Odmową wypłaty jednorazowego odszkodowania zakończyło się rozpoznanie 9 762 spraw. Sygnalizowany wskaźnik wypadkowości wyniósł 10,9.
W przypadku osób zatrudnionych poza indywidualnymi gospodarstwami rolnymi wskaźnik ten był mniejszy i wyniósł w 2010 roku 8,12 wypadków na 1 000 pracujących.

Wypadkowość wynika z charakteru pracy rolnika
Wysoka wypadkowość w rolnictwie wynika ze specyfiki działalności w gospodarstwach rolnych. Rolnik pracuje na wielu stanowiskach pracy wymagających odmiennych umiejętności, a jednocześnie narażony jest na liczne zagrożenia zdrowotne oraz oddziaływanie wielu niepożądanych czynników - hałas, drgania mechaniczne, niekorzystny mikroklimat lub zapylenie i inne.

W ciągu dnia pracy rolnik wykonuje kilka, kilkanaście różnorodnych czynności – obsługuje i naprawia maszyny i urządzenia, prowadzi prace remontowo-budowlane, pozyskuje drewno na opał, wykonuje prace związane z uprawą i ochroną roślin. Planuje produkcję, zapewnia zaopatrzenie gospodarstwa i sprzedaż produktów, załatwia sprawy w urzędach, bankach i innych instytucjach. W większości gospodarstw nie występuje wyraźna granica między miejscem pracy a miejscem zamieszkiwania rodziny rolnika.

Dzieci także są narażone
Niektóre czynności gospodarskie są wykonywane także w domu mieszkalnym lub jego bliskim sąsiedztwie. Z tej racji w pobliżu stanowiska pracy rolnika przebywają osoby bezpośrednio nie uczestniczące w pracy rolniczej (dzieci, osoby starsze, gości), narażone na zagrożenie własnego zdrowia i życia nieprzewidzianym zachowaniem lub bezpieczeństwa osoby zaabsorbowanej pracą.

Dlaczego się zdarzają?
Z analizy przyczyn i okoliczności wypadków, w których zakończono postępowanie dowodowe w 2010 roku, wynika, że najwięcej wypadków było w grupach „upadek osób" (50,7%), „uderzenie, przygniecenie i pogryzienie przez zwierzęta" (12,9%) oraz „pochwycenie i uderzenie przez ruchome części maszyn i urządzeń" (12,9%).

Najczęściej do wypadków dochodziło na podwórzu i w obejściu gospodarstwa (44,59%), w pomieszczeniach produkcyjnych (30,23%) oraz w trakcie prac na polach i łąkach (10,7%). Większość wypadków miała miejsce podczas prac związanych z obsługą zwierząt (18,58%), chodzenia z przenoszeniem na rękach (15,37%) i przemieszczaniem się po gospodarstwie bez obciążeń (13,51%).

Wskutek wypadków przy pracy rolnicy doznali ogółem 18 258 stałych lub długotrwałych urazów różnych części ciała, przede wszystkim uszkodzenia kończyny górnej – 9 038 urazów (49,5 %) i kończyny dolnej – 6 841 urazów (37,47%).

Bałagan i zła organizacja
Przyczyną większości wypadków była niewłaściwa organizacja pracy, głównie niewłaściwa organizacji samego stanowiska pracy, tj. zły stan nawierzchni podwórzy i ciągów komunikacyjnych, bałagan w obejściu gospodarstwa oraz w pomieszczeniach produkcyjnych, brak odpowiednich przejść i dojść, niewłaściwe rozmieszczenie i składowanie przedmiotów pracy, nieprawidłowy sposób wchodzenia i schodzenia z maszyn rolniczych, niestosowanie drabin i podestów przy pracy na wysokości oraz niewłaściwe uchwycenia lub trzymania narzędzi.

Duża liczba zdarzeń wypadkowych spowodowana była nieprzestrzeganiem zasad bhp, niewłaściwym operowaniem kończynami w strefie zagrożenia, niewłaściwą koordynacją prac zbiorowych, nieznajomością instrukcji oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Wypadkom sprzyjały również niewłaściwe tempo pracy i pośpiech, gdy zmieniały się niespodziewanie warunki atmosferyczne.

Źle osłonięte maszyny
Przyczynami wypadków z udziałem maszyn były niewłaściwe osłony maszyn, urządzeń i narzędzi lub ich brak, nieużywanie przez rolników ochron osobistych i ubrań roboczych oraz niewłaściwe zabezpieczenie maszyn, urządzeń i narzędzi podczas postoju i w ruchu.

W mniejszych gospodarstwach, które znajdują się w trudnej sytuacji ekonomicznej, eksploatowane były urządzenia i maszyny nie zapewniające bezpieczeństwa pracy – stare, zużyte, własnej konstrukcji bez odpowiednich zabezpieczeń.

Niezadowolona krowa
Najczęstsze przyczyny wypadków w zetknięciu ze zwierzętami inwentarskimi miała związek z ich narowistością i agresją oraz nieprzewidywalną reakcja na nieznane bodźce i otoczenie, a także niewłaściwy sposób obsługi i nieprzystosowanie obiektów budowlanych do prowadzonego chowu zwierząt.

Działania prewencyjne
Wiedzę o zagrożeniach wypadkami przy pracy rolniczej i chorobami zawodowymi oraz zasady ochrony zdrowia i życia upowszechniano poprzez różne formy działań prewencyjnych:

  • szkolenia z zakresu wiedzy o bhp w gospodarstwie rolnym oraz spotkań
  • pogadanek na temat zagrożeń podczas pomagania przy pracy i zabawy dzieci w gospodarstwie rolnym.
  • olimpiady i różnego typu konkursów wiedzy o bhp realizowane samodzielnie lub we współpracy z innymi instytucjami ogółem,
  • konkursy na bezpieczne gospodarstwo rolne, w tym Ogólnokrajowy Konkurs Bezpieczne Gospodarstwo Rolne;
  • organizowanie stoisk i punktów informacyjnych KRUS podczas targów
  • organizowanie wystaw rolniczych, dożynek, festynów i pikników; Dni Otwartych Drzwi
  • w ODR-ach oraz różnych spotkań z udziałem rolników i członków ich rodzin,
  • pokazy bezpiecznej pracy.


W popularyzacji działalności prewencyjnej pomocne są liczne artykuły prasowe, audycje radiowe, telewizyjne oraz informacje zamieszczane na stronie KRUS i portalach internetowych. Dla dziennikarzy i publicystów Kasa prowadzi doroczny konkurs "W rolnictwie można pracować bezpieczniej" na publikacje poświęcone bezpieczeństwu pracy w rolnictwie. Współorganizuje i uczestniczy w seminariach, konferencjach oraz różnego rodzaju spotkaniach związanych z bezpieczeństwem pracy w rolnictwie. Doposaża jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej w zestawy ratownictwa przedlekarskiego.

Znak bezpieczeństwa KRUS
Dbając o właściwą produkcję i dystrybucję bezpiecznych środków stosowanych w rolnictwie, Prezes KRUS nadaje „Znak bezpieczeństwa KRUS" oraz wyróżnienie targowe „DOBROSŁAW" za „Wyrób zwiększający bezpieczeństwo pracy w gospodarstwie rolnym" maszynom i urządzeniom o wysokim poziomie bezpieczeństwa lub innym wyrobom zwiększającym bezpieczeństwo pracy rolniczej.

Kasa włącza się również do działań innych instytucji, mających na celu poprawę warunków pracy i bezpieczeństwa pracy mieszkańców terenów wiejskich. W efekcie działań prewencyjnych, prowadzonych w KRUS w czasie jej 20. lat funkcjonowania, liczba wypadków zmniejszyła się ponad trzykrotnie, natomiast systematycznie zwiększa się poziom bezpieczeństwa pracy w gospodarstwach rolnych 

Skomentuj

Upewnij się że wpisałeś (*) wymagane informacje we wskazanym miejscu.\nPodstawowy kod HTML jest dozwolony.