Akredytowaną agencją płatniczą realizującą zadania w zakresie płatności bezpośrednich, w tym realizującą jednolite płatności obszarowe (JPO), jest Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Jakie grunty się kwalifikują?
Do przyznania jednolitej płatności obszarowej kwalifikują się grunty wykorzystywane rolniczo, tj. grunty orne, trwałe użytki zielone, uprawy trwałe (w tym uprawy wierzby do wyplatania) i ogródki przydomowe, oraz działki rolne obsadzone zagajnikami o krótkiej rotacji, utrzymywane w dobrej kulturze rolnej na dzień 30 czerwca 2003 r.

Zagajniki o krótkiej rotacji tworzą jednolite gatunkowo uprawy drzew z rodzajów brzoza, topola lub wierzba (poza wierzbą do wyplatania) o powierzchni co najmniej 0,1 ha. Warunkiem przyznania jednolitej płatności obszarowej do powierzchni tych upraw jest ponadto dokonywanie zbioru plonu w cyklu nie dłuższym niż: 8 lat w przypadku upraw brzozy i 6 lat w przypadku pozostałych upraw.

Warunki
Rolnikowi przysługuje Jednolita Płatność Obszarowa na grunty rolne będące w jego posiadaniu w dniu 31 maja danego roku, wchodzące w skład gospodarstwa rolnego i kwalifikujące się do objęcia tą płatnością, jeżeli:

– w tym dniu posiada działki rolne o łącznej powierzchni nie mniejszej niż 1 ha - minimalna powierzchnia pojedynczej działki rolnej w ramach złożonego wniosku wynosi 0,1 ha powierzchni gruntów wykorzystywanych rolniczo;
– wszystkie grunty rolne są utrzymywane w dobrej kulturze rolnej zgodnej z ochroną środowiska (zgodnie z normami) przez rok kalendarzowy, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności;
– spełnia pozostałe wymogi wzajemnej zgodności;
– został mu nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.

Dla posiadacza zależnego
W przypadku, gdy działka rolna stanowi przedmiot posiadania samoistnego i posiadania zależnego, płatności obszarowe przysługują posiadaczowi zależnemu. Posiadaczem samoistnym, w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego jest ten, który włada rzeczą jak właściciel, ale niekoniecznie musi nim być. Natomiast posiadacz zależny włada rzeczą tak jak wykonujący inne prawo niż własność np. prawo dzierżawy, użytkowania czy najmu. Termin posiadanie, w przypadku ubiegania się o płatności bezpośrednie, winien być zatem odczytywany na podstawie przepisów regulujących przyznawanie tych płatności, tj. przepisów ustawy z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. z 2008 r. Nr 170, poz. 1051 z późn. zm.).

Kto nie dostanie?
Prawo własności działek rolnych, któremu nie towarzyszy ich posiadanie w rozumieniu przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, nie stanowi przesłanki do ubiegania się o przyznanie płatności obszarowych. Celem systemu wsparcia bezpośredniego jest bowiem finansowe wspieranie rolników, czyli osób, które faktycznie uprawiają grunty rolne. Dopłaty nie są przewidziane dla właścicieli, którzy dysponując jedynie tytułem własności, nie zajmują się produkcją rolną. Istotą płatności obszarowych jest to, że są one przyznawane osobie, która rzeczywiście uprawia grunty tzn. decyduje, jakie rośliny uprawiać i swobodnie dokonuje odpowiednich zabiegów agrotechnicznych, zbiera plony oraz utrzymuje te grunty w dobrej kulturze rolnej zgodnej z ochroną środowiska (zgodnie z normami).

Przekazanie gospodarstwa
W przypadku przekazania gospodarstwa, a więc np. sprzedaży czy dzierżawy, przed 31 maja danego roku, w którym został złożony wniosek o płatność przez przekazującego gospodarstwo, jednolitą płatność obszarową może otrzymać przejmujący to gospodarstwo, pod warunkiem, że do dnia 30 czerwca tego roku złoży wniosek o przyznanie płatności na przejęte grunty rolne. Jeżeli przekazanie gospodarstwa nastąpiło po 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o płatność przez przekazującego gospodarstwo, wówczas płatność przysługuje przekazującemu, jeżeli zostaną spełnione warunki do jej przyznania.

Śmierć rolnika – co wtedy?
W przypadku śmierci rolnika, która nastąpiła od dnia złożenia wniosku o przyznanie jednolitej płatności obszarowej do dnia doręczenia decyzji w sprawie jej przyznania, płatność ta przysługuje spadkobiercy, który objął w posiadanie grunty rolne, których dotyczył wniosek o przyznanie płatności, i które w dniu 31 maja roku, w którym został złożony ten wniosek były w posiadaniu spadkodawcy albo spadkobiercy. W przypadku śmierci rolnika, która nastąpiła po doręczeniu skierowanej do niego decyzji w sprawie przyznania płatności obszarowych, płatności cukrowej, płatności do pomidorów lub płatności do krów i owiec, prawa, które przysługiwałyby spadkodawcy jako stronie postępowania, przysługują jego spadkobiercy.

Obliczanie stawki JPO
Stawkę JPO przypadającą na jeden hektar oblicza się poprzez podzielenie rocznej puli środków finansowych (tzw. koperta finansowa), określonej w przepisach wspólnotowych dla każdego państwa członkowskiego, przez powierzchnię użytków rolnych danego państwa. Powierzchnia ta, wynosząca w przypadku Polski 14 137 tys. ha, jest równa sumie wykorzystywanych rolniczo powierzchni użytków rolnych państwa, które na dzień 30 czerwca 2003 r. utrzymywane były w dobrej kulturze rolnej. Wykaz działek rolnych, które nie są uprawnione do przyznawania płatności bezpośrednich z uwagi na niespełnienie tego warunku, znajduje się w artykule: Wykaz działek nie kwalifikujących się do płatności (kliknij tutaj).

Jeżeli jednak w danym roku, w wyniku zgłoszenia do płatności większej powierzchni niż powierzchnia referencyjna, suma wypłat wynikająca ze złożonych wniosków miałaby przekroczyć roczną kopertę finansową, wówczas, proporcjonalnie do skali przekroczenia – poprzez zastosowanie współczynnika redukcji - stawka płatności podstawowej przysługującej na hektar ulegnie zmniejszeniu.

Stawkę płatności JPO określa corocznie Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi w porozumieniu z Ministrem Finansów, w drodze rozporządzenia.

 

Źródło: minrol.gov.pl Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (listopad 2011)