Autorzy tych opublikowanych dzisiaj dokumentów zauważają również, że aby osiągnąć cele prawodawstwa, takie jak ochrona zdrowia i środowiska oraz utworzenie rynku wewnętrznego, konieczne będzie wprowadzenie pewnych korekt oraz zadbanie o prawidłowe wdrożenie przepisów.

- Sprawozdania te potwierdzają, że problemy związane z wdrażaniem prawodawstwa w zakresie GMO nie wynikają z jego konstrukcji ani celów, które są nadal aktualne, lecz raczej ze sposobu, w jaki te trudne kwestie są traktowane na szczeblu politycznym - powiedział komisarz ds. zdrowia i polityki konsumenckiej John Dalli. - Dlatego właśnie tak istotne są ukierunkowane rozwiązania, np. wniosek dotyczący uprawy GMO. Wniosek ten odpowiada na bardzo konkretne zapotrzebowanie polityczne, zachowując ogólne rygorystyczne zasady unijnego systemu zatwierdzania – dodał.

Podsumowując, komisarz stwierdził: „Ze sprawozdań wynika, że najlepszą strategią na przyszłość jest zadbanie o lepsze wdrożenie prawodawstwa w zakresie GMO oraz o staranne opracowanie przepisów dotyczących konkretnych problemów. Pozytywny jest także fakt, że wiele zaleceń zawartych w sprawozdaniach, które zredagowano w latach 2009-2010, zostało już zrealizowanych w ciągu ostatniego roku".

Sprawozdania
Obydwa sprawozdania zostały przygotowane przez niezależnych ekspertów w imieniu Komisji1. W pierwszym dokumencie, liczącym 238 stron, przedstawiono ramy prawne UE w zakresie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy. Drugie sprawozdanie (137 stron) poświęcono ramom prawnym w dziedzinie uprawy GMO. Głównym celem sprawozdań było zebranie faktów i opinii, szczególnie od zainteresowanych stron i właściwych organów. Oceniono w nich efektywność i skuteczność procesów legislacyjnych i podano propozycje ulepszenia i dostosowania systemu.

Po zakończeniu obu ocen Komisja, w świetle ich ustaleń, przeprowadziła niezbędną wewnętrzną analizę polityki. Proces ten właśnie się zakończył, dlatego Komisja udostępnia dzisiaj oba sprawozdania.

Główne ustalenia
W obu dokumentach odnotowano szerokie poparcie dla głównych celów prawodawstwa, zarówno wśród zainteresowanych stron, jak i właściwych organów. Cele te, takie jak ochrona zdrowia i środowiska oraz tworzenie rynku wewnętrznego, są zgodne z potrzebami społeczeństwa. Niemniej jednak w sprawozdaniach zaznaczono, że można wprowadzić dalsze ulepszenia.

Stwierdza się w nich na przykład, że system zatwierdzania mógłby być bardziej skuteczny. Ponadto należałoby wprowadzić większą elastyczność w odniesieniu do uprawy GMO i w większym stopniu zharmonizować proces oceny ryzyka. Na szczęście zmiana całego systemu nie jest konieczna: wystarczą drobne zmiany rozwiązujące konkretne problemy.

Zmierzamy we właściwym kierunku
Autorzy sprawozdań oceniających potwierdzają, że wiele działań zainicjowanych przez Komisję Europejską w ostatnich miesiącach idzie we właściwym kierunku.

Po pierwsze, za jedno z takich działań uznano przyjęcie w lipcu 2010 r. opracowanego przez Komisję pakietu bardziej elastycznych przepisów dotyczących uprawy GMO. Pakiet zawiera zalecenie w sprawie współistnienia upraw roślin zmodyfikowanych i niezmodyfikowanych genetycznie, który umożliwia państwom członkowskim elastyczniejsze uwzględnianie warunków lokalnych, regionalnych i krajowych przy opracowywaniu przepisów krajowych. Kluczowy wniosek, który jest obecnie omawiany w Radzie i Parlamencie Europejskim, umożliwia państwom członkowskim ograniczenie lub zakazanie upraw GMO na swoim terytorium.

Jak stwierdzono w sprawozdaniu, elastyczniejsze podejście do upraw GMO pozwala zachować istniejący rygorystyczny unijny system zatwierdzania, który opiera się na badaniach naukowych, bezpieczeństwie i możliwości wyboru przez konsumentów, jednak system ten można jeszcze usprawnić.

Po drugie, Komisja osiągnęła również znaczny postęp w zakresie rozwiązania problemu technicznego, jakim jest występowanie niewielkich ilości niezatwierdzonych GMO w importowanych paszach. Rozporządzenie w sprawie harmonizacji przepisów, w którym ujęto kwestię występowania niewielkich ilości takich GMO w importowanej paszy, weszło w życie w lipcu i zostało dobrze przyjęte przez państwa członkowskie i podmioty gospodarcze.

Po trzecie, Komisja opublikowała w kwietniu 2011 r. sprawozdanie na temat społeczno-ekonomicznych skutków upraw GMO, w którym wykorzystano informacje uzyskane od państw członkowskich na podstawie konkluzji Rady ds. Środowiska z 2008 r. Komisja kontynuowała prace, uruchamiając w dniu 18 października 2011 r. proces mający na celu udzielenie pomocy państwom członkowskim w zbieraniu i wymianie informacji.

W przygotowaniu
Ponadto Komisja przedstawi w najbliższych tygodniach bardziej precyzyjne wymagania w zakresie przedkładania wniosków o zezwolenie w odniesieniu do importowanych produktów przeznaczonych do stosowania w żywności i paszy.

Komisja analizuje także wytyczne w sprawie oceny ryzyka dla środowiska. Celem jest zwiększenie ich szczegółowości i precyzyjności, a rozmowy na ten temat z państwami członkowskimi i zainteresowanymi stronami są w toku. Dokument końcowy będzie miał status prawny i będzie podlegać zatwierdzeniu przez państwa członkowskie. Jest to ważny krok w kierunku lepszego wdrożenia rygorystycznych wymogów dotyczących oceny ryzyka dla środowiska w prawodawstwie w zakresie GMO.

Kolejnym priorytetem jest wzmocnienie monitorowania skutków dla środowiska przez przedsiębiorstwa i państwa członkowskie. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i eksperci z państw członkowskich ściśle współpracują z Komisją, aby opracować bardziej szczegółowe wytyczne w tej dziedzinie.