Celem wspólnej polityki rybołówstwa UE (WPRyb) jest wspieranie zrównoważonych połowów dzięki osiągnięciu równowagi między zasobami rybnymi a flotą rybacką w celu uniknięcia nadmiernej eksploatacji stad ryb. W ramach Europejskiego Funduszu Rybackiego (EFF) na wsparcie WPRyb przeznaczonych jest 4,3 mld euro na okres programowania 2007–2013.

Jak jest ze zdolnością połowową flot?
Europejski Trybunał Obrachunkowy (ETO) przeprowadził kontrolę wykonania zadań oceniającą, czy działania podjęte przez UE przyczyniły się do dostosowania zdolności połowowej flot rybackich do dostępnych możliwości połowowych. ETO starał się uzyskać odpowiedź na dwa główne pytania: czy zasady dotyczące zmniejszania zdolności połowowej flot są jasne; oraz czy poszczególne działania są dobrze zdefiniowane i wdrażane. Kontrolę przeprowadzono w Komisji oraz w siedmiu państwach członkowskich (w Danii, Hiszpanii, Francji, we Włoszech, w Polsce, Portugalii i Zjednoczonym Królestwie) wybranych na podstawie wielkości ich flot rybackich oraz zasobów dostępnych na dostosowanie ich flot rybackich w ramach EFF.

Nadal brak równowagi
W wyniku kontroli sformułowano wniosek, że nadmierna zdolność połowowa floty rybackiej nadal pozostaje jedną z głównych przyczyn braku zapewnienia zrównoważonej działalności połowowej w ramach WPRyb. ETO wydał już wcześniej dwa sprawozdania specjalne (nr 3/1993 i nr 7/2007) zwracające uwagę na problem nadmiernej zdolności połowowej. Chociaż we wcześniejszych reformach WPRyb ograniczenie nadmiernej zdolności połowowej było stale powracającym tematem, obecnie stosowane środki zawiodły. ETO stwierdził w tych rozwiązaniach istotne uchybienia:

• koncepcja i realizacja działań na rzecz osiągnięcia równowagi pomiędzy zdolnością połowową a dostępnymi możliwościami połowowymi są niezadowalające;
• obowiązujące definicje zdolności połowowej nie odzwierciedlają już we właściwy sposób zdolności statków rybackich do połowu ryb;
• ustalane pułapy nie stanowią faktycznych ograniczeń w zakresie zdolności połowowej;
• chociaż dostosowanie zdolności połowowej do możliwości połowowych jest jedną z podstaw WPRyb i EFF, nadmierna zdolność połowowa nie została zdefiniowana ani określona ilościowo;
• państwa członkowskie nie wypełniły swoich zobowiązań w ramach WPRyb, zgodnie z którymi należało wprowadzić skuteczne środki dostosowujące zdolność połowową do możliwości połowowych;
• w czterech spośród siedmiu zbadanych państw członkowskich stwierdzono, że ustalone wartości docelowe w zakresie zmniejszenia zdolności połowowej były nieodpowiednie.

Zalecenia
ETO formułuje szereg zaleceń odnoszących się do kwestii nadmiernej zdolności połowowej i kwestii trwałości w sektorze rybołówstwa:

• Komisja powinna lepiej zdefiniować zdolność połowową i nadmierną zdolność połowową oraz opracować bardziej odpowiednie i efektywne rozwiązania ułatwiające osiągnięcie równowagi pomiędzy zdolnością połowową a możliwościami połowowymi;
• ustalić skuteczne limity dla zdolności połowowej floty rybackiej; wyjaśnić, czy systemy przekazywania praw połowowych odgrywają rolę w zmniejszaniu nadmiernej zdolności połowowej;
• z kolei państwa członkowskie powinny dopilnować, aby wszelkie środki wspierające inwestycje na pokładzie były stosowane w sposób rygorystyczny i nie przyczyniały się do zwiększenia zdolności do połowów;
• powinny też dopilnować, aby kryteria wyboru w ramach programów wycofywania statków rybackich z eksploatacji były opracowane w taki sposób, by miały korzystny wpływ na trwałość docelowych stad ryb oraz by unikać dostarczania środków publicznych na wycofywanie z eksploatacji statków rybackich nieprowadzących działalności połowowej.

Źródło: europa.eu (grudzień 2011)