Wyniki debaty zostaną uwzględnione w przygotowywanym pakiecie dotyczącym zatrudnienia oraz powinny pomóc w udoskonalaniu współpracy pracowników i przedstawicieli pracodawców, władz, organów szczebla lokalnego i regionalnego oraz instytucji UE. Konsultacja umożliwi również opracowanie określonych środków restrukturyzacyjnych, dzięki którym można by sprostać wyzwaniom społecznym oraz kwestiom dotyczącym zatrudnienia, jak również ułatwić europejskim przedsiębiorstwom zwiększenie swojej konkurencyjności przez innowacje oraz szybkie, lecz płynne dostosowanie się do zmian.

Czym jest restrukturyzacja?
Restrukturyzacja to element działalności gospodarczej oraz jeden z istotnych sposobów na utrzymanie konkurencyjności przedsiębiorstwa. Kryzys gospodarczo-finansowy oznacza dodatkowe utrudnienia dla przedsiębiorstw: od 2002 r. do 2010 r. Europejskie Obserwatorium Restrukturyzacji (European Restructuring Monitor) odnotowało ponad 11 000 przypadków restrukturyzacji, w których stosunek likwidowanych miejsc pracy do stanowisk nowo utworzonych wyniósł niemal dwa do jednego (1,8 : 1). W latach 2008-2010 stosunek ten zwiększył się do 2,5 : 1. Wiele przedsiębiorstw i ich pracowników opracowało innowacyjne rozwiązania ograniczające utratę miejsc pracy. Partnerzy społeczni odegrali tu znaczącą rolę. Rozwiązania te obejmowały czas pracy, zwiększony dialog społeczny, środki dostosowawcze, czy też interwencje publicznych służb zatrudnienia. Niemniej jednak mogą one być mniej skuteczne w kontekście utrzymującego się niskiego popytu.

Z czego wynika skuteczność niektórych środków?
László Andor, unijny komisarz ds. zatrudnienia, spraw społecznych i włączenia społecznego, przedstawiając nową zieloną księgę, powiedział: „Jeśli chcemy lepiej reagować w przyszłości, musimy zrozumieć, co zapewniło skuteczność niektórych środków w pewnych państwach i sektorach gospodarki w czasie kryzysu. Musimy przeanalizować, jak takie środki, jak np. krótszy czas pracy, mogą sprostać wyzwaniom, z którymi w najbliższym czasie może nam się przyjść zmierzyć. (...) Chcemy się także dowiedzieć, jak przewidywać przyszłe potrzeby w zakresie zatrudnienia i umiejętności, szczególnie w świetle nowych wyzwań i pogłębiających się nierówności społecznych w państwach członkowskich. Pragniemy także przekonać się, w jaki sposób ograniczyć społeczne skutki restrukturyzacji".

Komisarz podkreślił również gotowość pomocy ze strony UE oraz wsparcia państw członkowskich w ramach polityki spójności, w szczególności przy udziale Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji.

Treść zielonej księgi:
Zielona księga zawiera kilka pytań. W szczególności odnoszą się one do następujących kwestii:

• Wnioski z kryzysu – czy stosowane działania i praktyki w ramach polityki są odpowiednie? Jakie są czynniki powodzenia i przyszłe wyzwania? Jak w czasie kryzysu funkcjonowały programy pracy w mniejszym wymiarze godzin i jak radziły sobie one z utrzymującym się niskim popytem?
• Dostosowanie gospodarczo-przemysłowe – jakie są niezbędne dla korekty strukturalnej warunki ramowe oraz funkcjonujące dobre praktyki w dziedzinie dostępu do finansowania?
• Zdolności dostosowawcze przedsiębiorstw oraz szanse na zatrudnienie dla pracowników – czy podejście ukierunkowane na przyszłość to najlepsze rozwiązanie? Czy potrzebne jest uaktualnienie istniejących wytycznych w zakresie restrukturyzacji oraz środków gwarantujących ich realizację?
• Tworzenie synergii w procesie zmiany w przemyśle – jak usprawnić współdziałanie między przedsiębiorstwami, władzami lokalnymi i innymi lokalnymi podmiotami? Jak usprawnić szkolenia, jako stały element zarządzania zasobami ludzkimi?
• Rola władz regionalnych i lokalnych – jak zwiększyć pomocniczą rolę organów publicznych z uwzględnieniem różnych tradycji krajowych?
• Skutki działań restrukturyzacyjnych - co przedsiębiorstwa i zatrudnieni mogą zrobić w celu zminimalizowania skutków dla zatrudnienia oraz skutków społecznych działań restrukturyzacyjnych oraz jaką rolę mogą pełnić działania polityczne w ułatwianiu wprowadzania tych zmian?

Zielonej księdze towarzyszy dokument roboczy służb Komisji „Restrukturyzacja w Europie 2011" Restructuring in Europe 2011), w którym przedstawiono główne wnioski z ubiegłych lat w zakresie przewidywania zmian i zarządzania nimi oraz restrukturyzacji.

Konsultacje będą trwać do dnia 30 marca 2012 r. W tym czasie osoby zainteresowane tematem mogą przesłać swoje opinie drogą mailową oraz listownie.

Kontekst
Kwestia restrukturyzacji została poruszona przez Komisję Europejską w inicjatywie przewodniej dotyczącej polityki przemysłowej z października 2010 r., w inicjatywie przewodniej „Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia", jak również w Akcie o jednolitym rynku. Komisja pragnie odnowić debatę na temat restrukturyzacji w świetle wniosków wyciągniętych z ostatnich doświadczeń.

Wyniki konsultacji zostaną uwzględnione w przygotowywanym pakiecie dotyczącym zatrudnienia oraz w odnowionej agendzie modelu elastycznego rynku pracy i bezpieczeństwa socjalnego (flexicurity). Może to doprowadzić do nowej debaty na szczeblu UE w zakresie możliwych nowych ram restrukturyzacji.

Źródło: europa.eu (styczeń 2012)