Z udziałem wicepremiera, ministra gospodarki Waldemara Pawlaka odbyła się dziś debata publiczna ministra rolnictwa i rozwoju wsi Marka Sawickiego z przedstawicielami samorządu, świata nauki oraz związków i organizacji rolniczych nt. przyszłości Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 roku.
?Nasza debata wpisuje się w dyskusję, jaka ma miejsce w UE w zakresie przyszłego kształtu WPR. Ma zostać zreformowana do końca 2013 r., a obecnie we wszystkich państwach UE trwają konsultacje społeczne na ten temat, zapoczątkowane przez Komisarza rolnego Daciana Ciolosa? ? powiedział szef resortu rolnictwa otwierając dyskusję i dodał ? "Wspólna polityka rolna służy całemu społeczeństwu. Dotyczy ona nie tylko rolników, lecz każdego z nas. Europejskie rolnictwo to nie tylko bezpieczeństwo żywnościowe, to również krajobrazy, miejsca pracy, przyroda, zmiany klimatu. Chętnie poznamy Państwa potrzeby i oczekiwania związane z dalszym rozwojem rolnictwa i obszarów wiejskich w Europie?.
Minister zachęcał do udziału w debacie publicznej, której zakończenie planowane jest w Unii Europejskiej 3 czerwca br.. Natomiast jej podsumowanie ma nastąpić 17 lipca br. w Brukseli. Następnym etapem będzie komunikat komisji Europejskiej dotyczący ram Wspólnej Polityki Rolnej, który planowany jest na listopad br. W lipcu 2011 roku powinien być przedstawiony pakiet legislacyjny.
Minister Marek Sawicki podkreślił, że WPR to więcej niż tylko polityka dla rolników:
- Istnieje wyraźny związek między rolnictwem, środowiskiem naturalnym, bioróżnorodnością, zmianami klimatu a zrównoważonym zarządzaniem zasobami naturalnymi, takimi jak woda i ziemia.
- Istnieje również oczywisty związek między rolnictwem, a rozwojem gospodarczym i społecznym rozległych obszarów wiejskich UE.
- I wreszcie - rolnictwo jest źródłem żywności, która trafia na nasze talerze.
Na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi znajduje się specjalna zakładka dotycząca tej DEBATY.
?Bardzo Państwa zapraszam do tej dyskusji, by głos polskiego społeczeństwa był tam znany; by pomimo pozytywnych opinii o WPR wyrażonej w badaniach Eurobarometru nie zdominowały w dyskusji głosy niechętne wydatkowaniu publicznych środków na wsparcie rolnictwa i obszarów wiejskich? ? powiedział minister.
W dalszej części swojego wystąpienia minister Marek Sawicki przedstawił priorytety Polski w zakresie Wspólnej Polityki Rolnej :
- Zdefiniowane cele WPR oraz odpowiednio wysoki budżet rolny, wspólnotowy charakter, solidarna i prostsza polityka rolna.
- Nowy model płatności bezpośrednich: prostszy i bardziej sprawiedliwy , zwłaszcza dla nowych państw członkowskich
- Poziom i kierunki wsparcia dla rozwoju obszarów wiejskich, kryteria alokacji środków do państw członkowskich - tzw.II filar WPR (modernizacja, doganianie, nowe wyzwania)
- Polityka rynkowa; zachowanie obecnych instrumentów interwencji (siatka bezpieczeństwa ) oraz kwoty mleczne
Przypomniał też cele WPR:
- zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego
- zwiększenie konkurencyjności europejskiego sektora rolnego
- mitygacja i adaptacja do zmian klimatycznych
- ochrona środowiska na obszarach wiejskich a przede wszystkim zachowanie różnorodności biologicznej czy bardziej skuteczna gospodarka zasobami wodnymi
- rozwój produkcji energii odnawialnej
W dalszej kolejności minister przedstawił obecny stan debaty na temat przyszłego modelu płatności bezpośrednich.
Kwestia przyszłego modelu płatności bezpośrednich jest głównym elementem debaty o WPR po 2013 r. Jest to debata wielowymiarowa, toczy się w kontekście Przeglądu budżetu UE, prac nad Strategią UE 2020, tuż po wejściu w życie Traktatu z Lizbony. Najważniejsze aspekty tej dyskusji to:
a) Kwestia budżetu. Płatności bezpośrednie absorbują ok. 75-80% całego budżetu WPR, co stanowi ok. 30% całego budżetu wspólnotowego. Znaczenie wymiaru finansowego wynika z kryzysu finansowego, pojawienia się nowych zadań przed UE oraz skutków rozważanej reformy na pozycje budżetowe netto poszczególnych państw.
b) Dążenie Polski i innych nowych państw członkowskich do wyrównania stawek płatności pomiędzy państwami członkowskimi jako niezbędne do wyrównania poziomu konkurencji. Komisja Europejska mówi o ?sprawiedliwym? podziale płatności.
c) Brak uzasadnienia dla kryteriów związanych z historycznymi poziomami produkcji. Koperty finansowe dla poszczególnych państw, i tym samym stawki, determinowane są w ok.60% przez plon referencyjny, a w ok. 20% przez historyczne pogłowie bydła. Legitymizacja publiczna wymaga powiązania i ukierunkowania stawek, kopert i modelu na akceptowane cele WPR.
d) Nowe wyzwania dla UE ujęte m.in. w projekcie nowej strategii gospodarczej UE 2020, w dużej części o charakterze dóbr publicznych (globalne bezpieczeństwo żywnościowe, zrównoważany wzrost, zmiany klimatu, różnorodność biologiczna, bioenergia, i inne). Na potencjał rolnictwa i WPR w zakresie nowych wyzwań wskazują wyniki Przeglądu (Health Check) z 2008 roku.
e) Dominujący udział płatności bezpośrednich w tworzeniu dochodów gospodarstw w prawie wszystkich 27 państwach UE. Drastyczny spadek cen rolnych od 2008 roku zwiększył uzależnienie dochodów i ich stabilności od płatności bezpośrednich.
f) Wejście w życie traktatu z Lizbony, który podtrzymał w mocy dotychczasowe cele WPR, a także objął obszar WPR procedurą współdecydowania z Parlamentem Europejskim.
Podsumowując minister Marek Sawicki stwierdził, że najistotniejsze jest utrzymanie wysokiego budżetu na płatności bezpośrednie, w szczególności w dotychczasowym wymiarze, gdyż będzie to wymagać ich silniejszego ukierunkowania na nowe wyzwania. Natomiast dążenie Polski do wyrównania stawek płatności zderza się z dążeniem państw UE 15 do nie pogorszenia dochodów gospodarstw rolnych (np. Francja) i nie pogorszenia pozycji budżetowej (np. Niemcy). Szef resortu rolnictwa zwrócił też uwagę, że trwające obecnie intensywne prace koncepcyjne w Parlamencie Europejskim równolegle do prac Komisji oraz w ramach Rady UE, podkreślają zwiększony wpływ Parlamentu Europejskiego na dalszy przebieg rozstrzygnięć.
