Międzynarodowa konferencja naukowa została zorganizowana pod patronatem honorowym Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Rektora Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie.

W trakcie spotkania dyskutowano m.in. nt. roli drobnych gospodarstw rolnych w procesie społecznie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich oraz dylematach ich rozwoju w regionach o rozdrobnionej strukturze agrarnej.

Społecznie zrównoważony rozwój obszarów wiejskich stanowi jedno z podstawowych wyzwań współczesnego świata – zarówno krajów wysoko rozwiniętych, jak i krajów rozwijających się. W obu tych przypadkach, przy znacznym wewnętrznym zróżnicowaniu, problemy, które przychodzi rozwiązywać, są znacząco odmienne. W pierwszym przypadku chodzi przede wszystkim o powstrzymanie nadmiernej urbanizacji, depopulacji i dezagraryzacji miejscowości wiejskich a nawet w wielu przypadkach o ich odnowę, natomiast w drugim – o przyspieszenie procesu dezagraryzacji, ograniczenie ubóstwa na wsi i uwolnienie od nadmiaru niewykorzystanych zasobów pracy.

Polska stanowi szczególny przypadek kraju rozwiniętego, w którym zachowała się substancja demograficzna wsi oraz duża liczba gospodarstw rodzinnych. Spośród tych gospodarstw część rozwija się stosunkowo szybko, dostosowując się do reguł rynku i korzystając z instrumentów wspólnej polityki rolnej UE, natomiast dominująca część to gospodarstwa rodzinne nie uzyskujące satysfakcjonujących dochodów oraz gospodarstwa pomocnicze dające rodzinom użytkowników uzupełniające dochody. Te drugie gospodarstwa koncentrują się w regionach południowo-wschodnich i centralnych Polski. Gospodarstwa te stoją przed problemem efektywnego wykorzystania zasobów, którymi dysponują. Natomiast przed polityką stoją ważne problemy: sposób wsparcia takich gospodarstw, rozwijanie kapitału społecznego oraz porządkowanie przestrzennego zagospodarowania wsi, aby chronić wartości krajobrazowe, chronić ekosystemy oraz obniżać koszty funkcjonowania infrastruktury technicznej i społecznej miejscowości wiejskich.

Podczas konferencji wielokrotnie podkreślano bardzo ważną rolę społeczną i przyrodniczą małych gospodarstw, dających zatrudnienie oraz wytwarzających surowce na samo zaopatrzenie i na sprzedaż, dysponujących ok. 1/3 powierzchni lasów prywatnych i nieużytków. Znaczenie tych ostatnich dla ochrony i podtrzymania bioróżnorodności jest szczególnie ważne, a nieduża powierzchnia gospodarstw oraz ich rozłóg przyczyniają się do mozaikowatego krajobrazu. Rezygnacja posiadaczy drobnych gospodarstw rolnych z produkcji rolniczej i władania nimi zwiększyłoby stan posiadania innych gospodarstw rolnych lub przeznaczonych na inne cele. Wówczas uległby zmianie krajobraz tych rejonów, w których dominują obecnie gospodarstwa najmniejsze, a część użytków ekologicznych uległaby degradacji.

Źródło: krir.pl Krajowa Rada Izb Rolniczych, Katarzyna Kuznowicz (lipiec 2011)